TIỀN, BITCOIN & BÀI HỌC CHO CHÚNG TA
Tiền là gì mà suốt cuộc đời chúng ta đi tìm kiếm? (What is money that we spend our entire lives chasing after?)
Trong hành trình nghiên cứu và đầu tư vào Bitcoin, rất nhiều lần, tôi đã tự hỏi bản thân: "Tiền là gì?" Câu hỏi tưởng chừng đơn giản này lại dẫn tôi vào một hành trình khám phá sâu sắc về bản chất của tiền và lý do vì sao Bitcoin lại khác biệt so với những gì chúng ta đang sử dụng hàng ngày. Hôm nay, tôi muốn chia sẻ với các bạn những hiểu biết mà tôi đã thu nhận được trong quá trình tìm hiểu này.
Tiền là gì? Câu hỏi tưởng chừng rất đơn giản nhưng thật sự không dễ trả lời. Chúng ta dùng tiền mỗi ngày, nhưng ít ai dừng lại để suy nghĩ xem tiền thực sự là gì. Chỉ đến khi Bitcoin xuất hiện, tôi mới bắt đầu đặt câu hỏi này nhiều hơn: Rốt cuộc, tiền là cái quái gì?
Trong thế giới hiện đại, chúng ta thường nghĩ đến tiền như những tờ giấy trong ví, nhưng phần lớn tiền của chúng ta lại chỉ là những con số trong tài khoản ngân hàng. Vậy thì, chúng ta đã quen với việc dùng những dữ liệu số làm tiền rồi, tại sao Bitcoin lại khác?
Bitcoin khác biệt vì nó là một loại tiền hoàn toàn mới, không phụ thuộc vào các hệ thống ngân hàng hay chính phủ. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần nhìn lại lịch sử của tiền, từ những hình thức tiền thông qua vỏ sò biển, kim loại, bạc, vàng, cho đến tiền giấy, tiền số và giờ là Bitcoin.
"Thay vì nguồn cung thay đổi để giữ giá trị ổn định, thì ở đây nguồn cung đã được ấn định, và giá trị sẽ thay đổi." — Satoshi Nakamoto.
Tiền là bất cứ thứ gì mà con người đồng ý sử dụng như một phương tiện trao đổi giá trị. Dù đó là vỏ sò, kim loại (đồng, bạc, vàng), giấy hay Bitcoin, điều quan trọng nhất là sự tin tưởng.
Vì sao tiền lại quan trọng?
Hãy tưởng tượng một thế giới không có tiền: Bạn sẽ cân đổi bao nhiêu con cá để mua một chiếc I-phone? Hay bao nhiêu con bò để đổi lấy một căn nhà? Bạn có rất nhiều táo trong nhà, nhưng chúng sắp thối vì hết thời hạn sử dụng, làm thế nào để bạn đối táo lấy thứ khác bạn sẽ chỉ cần trong tương lai chứ không cần ngay bây lúc này? Rõ ràng, một nền kinh tế trao đổi hàng hóa (barter exchange - hàng đổi hàng) sẽ vô cùng rắc rối.
Tiền giải quyết vấn đề đó bằng cách trở thành phương tiện trung gian, giúp bạn trao đổi bất cứ thứ gì mình muốn. Từ vỏ sò, sừng động vật, vàng bạc quý hiếm, cho đến những tờ tiền giấy có màu sắc sáng lạn như ngày hôm nay, chúng ta đã dùng nhiều thứ làm tiền suốt lịch sử.
Vậy vì sao Bitcoin lại đặc biệt?
Chúng ta đã quen với việc tiền được tạo ra và kiểm soát bởi chính phủ và ngân hàng. Nhưng khi nhìn lại lịch sử, sự tồn tại của tiền cứng đã trải qua nhiều giai đoạn, và không phải lúc nào cũng minh bạch. (Tôi xin hẹn lại bạn, và sẽ đào sâu hơn về chủ đề này trong các bài viết sau).
"Tiền là một nửa của mọi giao dịch, và những ai nắm quyền tạo ra tiền sẻ có sức mạnh to lớn." — Ron Paul
Bitcoin làm thay đổi trật tự này một cách hòa bình. Không ai có thể tạo ra thêm Bitcoin vì nguồn cung đã được xác định ngay từ đầu: chỉ có 21 triệu Bitcoin tồn tại. Vì vậy, Bitcoin giống như "vàng kỹ thuật số" trong thời đại số hóa, giúp bạn bảo vệ tài sản của mình khỏi sự lạm phát hay thao túng.
Bài học từ Bitcoin
Bitcoin buộc tôi và bạn phải suy nghĩ lại: Tiền thực chất là gì? Nó đến từ đầu? Và tại sao chúng ta lại tin vào nó?
Tiền không chỉ là một phương tiện trao đổi, nó là thước đo giá trị và cũng là cách chúng ta tổ chức xã hội. Khi tiền mất đi giá trị thật, nó sẽ ảnh hưởng đến mọi người. Đó cũng là lý do vì sao Robert T. Kiyosaki - tác già sách “Cha Giàu - Cha Nghèo” đã từng nói: “savers are losers - những người tiết kiệm là những kẻ thua cuộc”. Bitcoin mở ra một con đường mới để hiểu về tiền và bảo vệ tương lai tài chính của chúng ta.
Tôi đã từng nghĩ tiền là một chủ đề rất phức tạp và chỉ có các nhà kinh tế được đào tạo bài bản mới có khả năng hiểu được nó. Buồn thay! Ngay cả khi tôi hoàn thành xong chương trình MBA tại một trường đại học danh giá của nước Mỹ, tôi vẫn không thể tìm thấy thứ kiến thúc đúng đắn và đáng học về tiền! Mãi đến sau này, tôi tình cờ đọc được cuốn sách “The Bitcoin Standard - Tiêu Chuẩn Bitcoin” của tác giả Saifedean Ammous, tôi mới hiểu tận gốc rễ lý do vì sao. Đó cũng là lý do tôi chắp bút viết những loạt bài về tiền. Trong đó, có bài viết này.
Khi bạn đã hiểu sâu sắc về tiền và Bitcoin. Bạn sẽ nhận ra và tự mình thốt lên rằng: “đây có thể là cơ hội tài chính lớn nhất trong đời tôi!”. Câu hỏi còn bõ ngõ là: “Bạn sẽ lựa chọn và hành động như thế nào?”
Lai Hồ, MBA
Cố Vấn Đầu Tư Tiền Kỹ Thuật Số Được Chứng Nhận Bởi Phố Wall.
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết của tôi! Ủng hộ tôi chỉ đơn giản bằng cách nhập địa chỉ email và nhấn nút “Subscribe - Đăng Ký - ” nhé! Tất nhiên, chúng hoàn toàn MIỄN PHÍ. Tôi thầm biết ơn bạn.